Ngoài cờ vua, cờ tướng cũng là một môn thể thao trí tuệ mà nhiều người châu Á yêu thích, đặc biệt là một phần của nền văn hóa truyền thống tại Việt Nam. Dù ban đầu có vẻ phức tạp, nhưng thực tế, cách chơi cờ tướng lại rất đơn giản và có một sức hấp dẫn đặc biệt. Nếu bạn đang tìm kiếm một trò chơi giải trí không chỉ mang lại niềm vui mà còn giúp phát triển trí tuệ và sự sáng tạo, thì cờ tướng là một sự lựa chọn tuyệt vời để khám phá.
Trong bài viết này, Tripoli-city.org sẽ giới thiệu toàn bộ những điều liên quan đến cờ tướng và hướng dẫn cách chơi cờ tướng dễ dàng nhất cho những người mới bắt đầu. Đây là cơ hội tốt để rèn luyện tư duy, chắc chắn sẽ là một môn thể thao trí tuệ mà người chơi không thể bỏ qua.
Hướng dẫn chơi cờ tướng chi tiết
Giới thiệu
Chơi cờ tướng là một phong tục đẹp trong văn hóa truyền thống của người Châu Á, đặc biệt là người Việt. Mỗi nước đi, mỗi nước cờ đều là biểu tượng của sức mạnh và tinh thần mỗi người, thể hiện tư duy đặc biệt và trí tuệ xuất sắc. Mục tiêu là tạo ra một không gian giao lưu, nơi mà các kỳ thủ có thể thư giãn và giải trí sau những lúc căng thẳng.
Trận đấu diễn ra giữa hai người, mỗi người kiểm soát một bộ quân Trắng (hoặc Đỏ) và Đen (hoặc Xanh lục). Nhiệm vụ của mỗi người chơi là di chuyển quân cờ trên bàn theo luật lệ để đạt được chiếu bí hoặc bắt Tướng (hoặc Soái/Suý) của đối phương.
Bàn cờ tướng
Bàn cờ có hình dạng hình chữ nhật với 9 đường dọc và 10 đường ngang tạo thành góc vuông tại 90 điểm giao nhau. Điều đặc biệt là có một khe trống giữa được gọi là “sông” hoặc “hà,” chia bàn cờ thành hai phần đối xứng. Mỗi phần có một cung Tướng hình vuông, được tạo thành từ 4 ô nằm ở các đường dọc 4, 5, 6, tính từ đường ngang cuối cùng của mỗi phía. Trong những ô này, có hai đường chéo xuyên qua được vẽ.
Theo quy ước, khi quan sát bàn cờ từ phía trước, phía dưới sẽ thuộc về quân Trắng (hoặc Đỏ), trong khi phía trên sẽ là quân Đen (hoặc Xanh lục). Các đường dọc ở phía Trắng (Đỏ) được đánh số từ 1 đến 9 từ phải sang trái. Trong khi đó, các đường dọc ở phía Đen (Xanh lục) sẽ được đánh số từ 9 xuống 1 từ phải sang trái.
Bàn cờ tướng
Cách xếp bàn cờ tướng
Để sắp xếp bàn cờ tướng bạn chỉ cần thuộc các quân cờ được mô tả ở dưới sau đó sắp xếp như hình mẫu bên dưới là được.
Loại quân và cách di chuyển
Mỗi trận đấu cờ bắt đầu phải có đủ 32 quân, được chia đều giữa hai bên, mỗi bên đều sở hữu 16 quân Trắng (hoặc Đỏ) và 16 quân Đen (hoặc Xanh lục). Điều đặc biệt là, dù tên gọi của quân cờ ở hai bên có thể được viết theo chữ Hán theo cách khác nhau, nhưng giá trị và cách di chuyển của chúng lại hoàn toàn tương đồng. Bảy loại quân cờ được ký hiệu và số lượng như sau:
| Quân | Ký hiệu | Số lượng |
| Tướng |  |
1 |
| Sĩ |  |
2 |
| Tượng |  |
2 |
| Xe |  |
2 |
| Pháo |  |
2 |
| Mã |  |
2 |
| Tốt |  |
5 |
Luật cờ tướng
Quân cờ thực hiện các bước đi theo luật chơi cờ tướng sau đây:
- Tướng: Di chuyển từng ô một, ngang hoặc dọc. Tướng phải ở trong “cung,” một khu vực hình vuông 3×3 được đánh dấu bởi lằng chéo tạo thành hình chữ X. Không được rời khỏi cung.
- Sĩ: Di chuyển xéo 1 ô mỗi lần. Giống như tướng, sĩ cũng phải giữa trong cung.
- Tượng: Di chuyển chéo 2 ô (ngang 2 và dọc 2) mỗi bước. Chỉ ở một phía của bàn cờ và không được vượt qua lằng chéo vào nửa bàn cờ kia.
- Xe: Di chuyển ngang hoặc dọc trên bàn cờ miễn là không có quân cản.
- Mã: Di chuyển ngang 2 ô và dọc 1 ô hoặc dọc 2 ô và ngang 1 ô mỗi bước. Nếu bị quân khác cản đường, mã không thể đi qua.
- Pháo: Di chuyển ngang và dọc như xe. Để ăn quân, phải nhảy qua một quân nào đó. Khi không ăn quân, không có quân cản trên đường đi.
- Chuột: Di chuyển 1 ô mỗi lần. Nếu chưa vượt sông, chỉ có thể đi thẳng. Sau khi vượt sông, có thể đi ngang 1 ô hoặc thẳng 1 ô mỗi lần.
- Ăn quân: Khi quân đối phương đến một ô, quân đó bị ăn và rời khỏi bàn cờ.
- Chống tướng: Hai con tướng không thể nằm trên cùng một cột mà không có quân cản giữa. Không thể đặt hai con tướng vào vị trí chống tướng.
- An toàn của tướng: Sau mỗi nước đi, tướng không được để mình bị ăn ngay trong nước đi tiếp theo. Các nước đi khiến tướng trở nên không an toàn là không hợp lệ.
Kết thúc trận đấu: Ván cờ kết thúc khi 1 trong những tình huống sau:
- Chiếu bí: Trong trường hợp một bên đặt tướng đối phương vào thế chiếu và đối thủ không thể ngăn chặn, bên chiếu tướng sẽ giành chiến thắng.
- Hết nước đi: Nếu đến lượt đi của một bên mà không có nước đi hợp lệ nào, bên đó sẽ bị coi là thua cuộc.
- Sau 120 nước đi của cả hai bên mà không có quân cờ nào bị ăn, trận đấu sẽ kết thúc với kết quả hòa.
- Cấm chiếu tướng liên tục 10 lần: Không được thực hiện liên tục chiếu tướng quá 10 lần trong một trận.
- Ăn quân: Khi một quân cờ chuyển đến một ô được giữ bởi quân đối phương, quân đối phương sẽ bị ăn và loại khỏi bàn cờ.
- Chống tướng: Hai con tướng không được đặt trên cùng một cột mà không có quân cản nào ở giữa. Di chuyển để hai con tướng ở vị trí chống tướng là không hợp lệ.
- Tổng thời gian toàn trận đấu: Nếu một người chơi hết giờ trước đối thủ, người chơi đó sẽ bị coi là thua cuộc!
- Thời gian cho một lượt đánh: Mỗi lượt đánh có thời gian tối đa là 1 phút. Nếu hết thời gian mà không đánh quân cờ, người chơi sẽ bị coi là thua.
Tính điểm thắng thua
Cờ tướng online: Sau khi kết thúc trận đấu, hệ thống sẽ dựa trên hệ số ELO của 2 đối thủ để tính điểm thắng thua. Khi hệ thống phát hiện thấy hành vi thao túng, gian lận điểm số ELO, người chơi sẽ không được cộng điểm hay trừ điểm.
Vậy là, bài viết trên đã mang đến cho bạn cái nhìn toàn diện nhất về cách chơi cờ tướng, một trò chơi trí tuệ mà bạn nên thử nghiệm ít nhất một lần trong đời. Loại cờ này đã lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong bức tranh văn hóa của các làng quê Việt Nam, được các bậc lão làng và giới trẻ yêu thích. Qua những ván cờ, mọi gia đình lại có cơ hội ngồi lại cùng nhau, tận hưởng niềm vui chung, chia sẻ và phát triển tư duy một cách lành mạnh và hữu ích.
Với hướng dẫn cơ bản về cách chơi cờ tướng như trên, con đường tốt nhất để nâng cao trình độ là thực hành mỗi ngày và không ngừng học hỏi, tích lũy kinh nghiệm. Đừng quên theo dõi Tripoli-city.org để cập nhật thông tin nóng hổi và hữu ích.
