Thành lập vào năm 2018, Ngũ Hành Game là một “tân binh mới nổi” trong lĩnh vực sản xuất và sáng tạo boardgame tại Việt Nam. Với hai tác phẩm đầu tay là Hội Phố và Lên Mâm, Ngũ Hành Games nhanh chóng chiếm được cảm tình của cộng đồng người chơi, nhờ vào lối chơi gần gũi, ấn tượng và mang đậm bản sắc Việt Nam.
Do tình yêu và đam mê, Trần Ngọc Tuệ Mẫn và Nguyễn Thiện Toàn, những người sáng lập Ngũ Hành Sơn, đặt ra mục tiêu nhỏ bé nhưng ý nghĩa, đó là góp phần kể lại câu chuyện đặc sắc của Việt Nam thông qua những bộ boardgame. Sự sáng tạo và phát triển các trò chơi boardgame không chỉ truyền tải ý nghĩa và tinh thần, mà còn mang chất liệu văn hóa dân gian vào những sản phẩm mới, đó chính là mục tiêu mà họ đang nỗ lực theo đuổi.
Với niềm đam mê không ngừng với board game và tình yêu sâu sắc đối với văn hóa Việt, hai bạn trẻ sống tại Sài Gòn, Trần Ngọc Tuệ Mẫn và Nguyễn Thiện Toàn tự tay sáng tạo các board game để thỏa mãn đam mê của mình, đặc biệt là khi thị trường board game chủ đề văn hóa Việt Nam còn rất hạn chế.
Tuệ Mẫn và Thiện Toàn – tác giả của board game Lên Mâm và Hội Phố
Tuệ Mẫn, sinh năm 1994, có thể dành hàng giờ để chia sẻ về những bữa tiệc tết truyền thống, về những câu chuyện lịch sử và những trải nghiệm quý giá liên quan đến gốm Chu Đậu. Đây là những nguồn cảm hứng không ngừng cho những tác phẩm board game sáng tạo mà cô và đồng đội đang tận tâm thực hiện.
Đưa văn hóa Việt vào board game
Biết đến board game từ những lần tụ họp bạn bè từ cấp III, Mẫn và Toàn bắt đầu tìm hiểu sâu hơn về board game, nhận ra thế giới trò chơi này rất rộng lớn. Nhưng thế giới rộng lớn ấy, họ nhận ra, thiếu vắng văn hóa châu Á.
“Khi đó, có một số board game nói về Việt Nam nhưng chủ yếu xoay quanh chủ đề chiến tranh. Chúng tôi đều đam mê nghiên cứu về văn hóa, nên quyết định thành lập Ngũ Hành Games với khẩu hiệu ‘đưa văn hóa Việt vào board game'” – Tuệ Mẫn chia sẻ về giai đoạn hình thành ý tưởng.
Năm 2018, cộng đồng yêu board game tại Việt Nam nổi lên và đưa ra lời kêu gọi chống lại sự xuất hiện của các board game giả mạo, không có bản quyền, được bán ra thị trường với giá rất rẻ. Tuy nhiên, các sản phẩm “chính hãng” lại không đáp ứng được nhu cầu tài chính của đối tượng chủ yếu là học sinh, sinh viên – những người chơi board game nhiều nhất.
Đối diện với tình hình này, Tuệ Mẫn và Toàn quyết định sáng lập Ngũ Hành Games, một studio chuyên sản xuất và sáng tạo board game. Qua sự nỗ lực và sáng tạo, họ mang đến thị trường sản phẩm đầu tiên của mình – bộ board game mang tên “Lên Mâm”.
Trẻ em nước ngoài thử chơi Lên Mâm tại một sự kiện
Lấy cảm hứng từ những món ăn truyền thống của người Việt trong ngày tết, “Lên Mâm” không chỉ là một bữa cơm tất niên mà còn là hành trình đưa người chơi trở thành anh chị em trong gia đình, cùng nhau thực hiện nghi thức “lên mâm” theo quy tắc của trò chơi, cùng nhau nấu một mâm cỗ ngày tết theo luật của trò chơi. Quá trình “lên mâm” gặp phải các thử thách như bị “lật nồi” hay “rắc muối” phá món ăn.
Những món ăn xuất hiện trong “Lên Mâm” mang đậm hương vị của miền Nam Việt Nam, từ bánh tét, canh khổ qua, thịt kho hột vịt, tôm khô củ kiệu đến gỏi cuốn tôm thịt…
“Chúng tôi muốn chuyển đạt những gì gần gũi nhất với văn hóa Việt Nam vào trò chơi của mình. Ngày tết ở Việt Nam có nhiều món ăn đặc trưng, và mỗi miền đều có những đặc sản riêng, vì vậy chúng tôi đã chọn lựa các món ăn ngày tết miền Nam” – Tuệ Mẫn chia sẻ.
Quyển luật chơi kèm theo trò chơi còn đi kèm với phần giới thiệu ý nghĩa của từng món ăn. “Chúng tôi làm vậy để game của mình truyền đạt được câu chuyện văn hóa. Mục tiêu của chúng tôi là cứ qua mỗi game mình tạo ra có thể đưa một mảng nhỏ của văn hóa Việt Nam giới thiệu đến mọi người” – Toàn và Mẫn giải thích.
Bộ bài Lên Mâm
“Năn nỉ” chơi thử
Nhưng làm game là một chuyện, game có đến được với đông đảo người chơi hay không lại là một hành trình không hề đơn giản.
Khi ý tưởng về các món ăn cho trò chơi Lên Mâm đã xuất hiện, Mẫn và Toàn bắt đầu thực hiện nghiên cứu về nguyên liệu và bắt tay vào vẽ. Tuy nhiên, Toàn chuyên ngành tài chính và Mẫn theo đuổi ngành marketing, cả hai đều không biết vẽ. “Ban đầu, chúng tôi đi tìm người thiết kế nhưng hầu hết họ không hiểu về board game, và chúng tôi không thể trao đổi ý tưởng một cách dễ dàng với họ.
Thế là chúng tôi quyết định rằng Toàn sẽ tự học vẽ để phác họa hình ảnh cho designer. Tuy nhiên sau đó, Toàn phát hiện là mình có thể tự vẽ nên chúng tôi quyết định tự vẽ để cắt giảm chi phí nhằm tạo ra thành phẩm có giá rẻ hơn” – Tuệ Mẫn giải thích.
Sử dụng ứng dụng trên iPad, Thiện Toàn dành 2 tháng để tạo ra bộ Lên Mâm đầu tiên với các hình ảnh đơn giản hơn so với bộ tái bản. Toàn chăm chút quan sát các nguyên liệu nấu ăn mà họ muốn đưa vào trò chơi, tìm kiếm thêm hình ảnh để chuyển tưởng và sau đó, trong quá trình vẽ, anh liên tục đưa ra ý kiến và nhận góp ý từ Tuệ Mẫn.
“Phức tạp và tốn thời gian hơn là khâu thiết kế quyển luật chơi. Nếu quyển luật chỉ toàn là chữ sẽ gây khó hiểu, nên tôi phải vẽ thêm để giúp người chơi dễ hiểu hơn. Trung bình chúng tôi mất khoảng 1 tháng cho khâu thiết kế” – Toàn cho biết.
“Nhưng tốn thời gian hơn cả vẫn là nghĩ ra cách chơi. Cách chơi phải phù hợp với chủ đề game. Chúng tôi chơi thử với nhau, rồi đem cho khách hàng chơi thử, không được thì lại suy nghĩ cách chơi lại từ đầu” – Tuệ Mẫn tiếp lời.
Tuệ Mẫn và Thiện Toàn vẫn nhớ mãi niềm hạnh phúc khi được một xưởng in của người quen ở Sài Gòn chấp nhận in 300 bản đầu tiên của Lên Mâm. Mặc dù game gặp khó khăn, chỉ bán được một nửa lượng in.
“Chúng tôi nhận ra lỗ vốn là do chưa có kinh nghiệm, sản phẩm chưa được đẹp so với mặt bằng chung trên thị trường. Nhưng lúc đó, các anh chị trong cộng đồng board game vẫn rất ủng hộ, khuyên chúng tôi cố gắng làm tiếp” – Thiện Toàn kể.
Thời gian đó, lúc nào trong túi Mẫn và Toàn cũng có một bộ board game. “Chúng tôi đến từng quán cà phê board game để giới thiệu, mời họ chơi thử hoặc mua thử vài bộ để khách tới quán chơi. 10 quán thì được 2 quán hứng thú, may mắn là họ vẫn ủng hộ sản phẩm của chúng tôi đến tận bây giờ” – Mẫn kể.
Họ không ngần ngại đến cả những quán cà phê lạ lẫm và các cửa hàng quà lưu niệm, lan tỏa tâm huyết của mình để giới thiệu trò chơi Lên Mâm. Rong ruổi khắp nơi, cả hai không ngừng “năn nỉ” mọi người tham gia trải nghiệm game.
“Quá trình làm game cực thế nào cũng chịu được, nhưng cảm giác áp lực nhất đối với chúng tôi không phải là lúc sản phẩm không bán được mà là lúc giới thiệu sản phẩm cho khách hàng trải nghiệm. Có khi mọi người vì muốn tốt cho mình nên cũng đưa những ý kiến khá thẳng thắn và hơi căng thẳng” – Mẫn nhớ lại.
Sau “Lên Mâm” là “Hội Phố”
Sau khi trải qua thất bại với dự án đầu tiên, một chuyến hành trình đến Hội An đã mang về cho họ ý tưởng mới cho một bộ board game: Hội Phố. Đặt trong bối cảnh Hội An thế kỷ 17, khi giao thương sôi động, Hội Phố kể một câu chuyện về cuộc đua cạnh tranh giữa các thương gia nhằm đạt được hợp đồng với triều đình. Bộ board game này thu hút với thiết kế vỏ hộp màu vàng, là biểu tượng đặc trưng của phố cổ Hội An.
Rút kinh nghiệm của phiên bản 1.0 của Lên Mâm, với giá 99.000 đồng và hộp giấy mỏng, cả hai quyết định đầu tư thêm để in hộp cho Hội Phố với kích thước lớn hơn và chất liệu chắc chắn hơn. Hội Phố đã thu hút hơn 200 đơn đặt hàng trước trong tuần đầu tiên, với một khách hàng người Nhật mua 35 bản để phân phối tại cửa hàng của mình ở Nhật Bản. Sau đó, sản phẩm đã được giới thiệu tại Tokyo Game Market – một sự kiện lớn về board game ở Nhật Bản và châu Á – vào tháng 11 năm trước.
Bộ bài Hội Phố
“Đó là lần đầu tiên một board game Việt Nam xuất hiện ở hội chợ này. Sau đó, boardgamegeek.com – một trang web uy tín về board game – đưa tin về Tokyo Game Market đã nhắc đến và đăng kèm hình ảnh board game Hội Phố” – Mẫn và Toàn hứng khởi chia sẻ.
Khi Hội Phố bắt đầu có doanh số bán hàng khả quan, Mẫn và Toàn đã quyết định tái bản Lên Mâm với phiên bản hộp chắc chắn hơn, và bán với mức giá cao hơn, là trên 150.000 đồng trong dịp Tết Canh Tý vừa qua. Từ tháng 5-2019 đến tháng 1-2020, họ đã bán được 1.000 bản của cả hai sản phẩm. Dù con số này nhỏ so với các công ty sản xuất board game khác trên thị trường, nhưng họ tự tin rằng đang trên đúng con đường phát triển trong tương lai.
“Vừa rồi chúng tôi cũng bán được hơn 100 bộ Lên Mâm mới sang Đài Loan” – Tuệ Mẫn khoe. Rút kinh nghiệm từ bộ Hội Phố, nhiều khách hàng muốn tặng cho bạn bè nước ngoài nhưng không tặng được vì không có tiếng Anh, Lên Mâm tái bản có thêm một quyển luật bằng tiếng Anh.
Toàn cho biết hiện tại, Ngũ Hành Games tập trung sản xuất bằng tiếng Việt, chú trọng vào việc phục vụ đặc biệt cho đối tượng khách hàng là người Việt. Đối tác quốc tế mong muốn chuyển ngữ có thể mua bản quyền và tự thực hiện sản xuất một lô sản phẩm dành riêng cho họ.
Những cuộc gặp gỡ với bạn bè, mỗi người “mắt chăm chăm vào điện thoại,” đã thúc đẩy Tuệ Mẫn khao khát “tạo ra điều gì đó” để mọi người có thể thưởng thức cùng nhau khi họ tụ tập.
“Tôi tin rằng trong tương lai những board game như thế này sẽ rất cần thiết khi mọi người đã chán những phương tiện giải trí quen thuộc. Gặp nhau chơi board game để kết nối, chia sẻ với nhau là điều tôi hướng đến” – Mẫn chia sẻ.
